Effectieve leespraktijken
De vijf sleutels voor effectief begrijpend leesonderwijs zijn, volgens onderzoek (zie de praktijkgids van de VLOR, 2019): functionaliteit, leesmotivatie, interactie, transfer en strategie-instructie (FLITS). Hieronder vind je een korte omschrijving van elke sleutel:
Deze vijf sleutels (FLITS) kunnen een houvast zijn voor het uitbouwen van een sterk leesbeleid op school. Hieronder zie je een aantal praktijkvoorbeelden van krachtige acties die het begrijpend lezen bij leerlingen bevorderen. Onder 'krachtige leeromgeving voor leraren' zie je ook steeds voorbeelden van hoe je via een bepaalde werkvorm aan de sleutels kan werken in de klas. Kijk dus zeker ook daar voor extra effectieve leespraktijken!
- Functionaliteit: leerlingen krijgen authentieke, boeiende teksten te lezen en voeren daarbij een uitdagende leesopdracht uit met een voor hen interessant doel. Ze lezen de tekst om er iets uit te leren, om er iets mee te doen, om er iets over te schrijven ... Ben je op zoek naar een rijke, authentieke tekst? Ontdek een schatkamer aan rijke teksten voor jouw lessen op www.rijketeksten.org!
- Leesmotivatie: leerlingen worden gemotiveerd door autonomie te krijgen en keuzes te kunnen maken, door zich competent te voelen om de teksten te lezen, en zich betrokken te voelen bij de tekst en de opdracht.
- Interactie: leerlingen komen tot een dieper tekstbegrip door te praten over teksten. Ze leren hoe ze betekenis kunnen geven aan de tekst door met de leerkracht in interactie te gaan, maar ook door met elkaar te zoeken naar informatie en te discussiëren over wat er in de tekst staat.
- Transfer: lezen doe je de hele dag door. Werk dus niet alleen aan begrijpend lezen tijdens de les taal, maar ook tijdens wo, rekenen, muzische vorming... In alle lessen kun je aan functioneel uitdagende teksten werken, kun je strategie-instructie inbouwen en kun je de leesmotivatie van leerlingen aanwakkeren. Gooi de deuren en ramen van de school open en werk samen met bibs, voorschoolse opvang, speelpleinen...
- Strategie-instructie: leerlingen zullen teksten beter begrijpen door leesstrategieën in te zetten voor, tijdens en na het lezen. Door tijdens betekenisvolle leestaken bewuste en expliciete instructie en inoefening van die strategieën (zoals het leesdoel bepalen, samenvatten, woordbetekenissen achterhalen, enzovoort) in te bouwen, leren ze een tekst effectief te lezen.
Deze vijf sleutels (FLITS) kunnen een houvast zijn voor het uitbouwen van een sterk leesbeleid op school. Hieronder zie je een aantal praktijkvoorbeelden van krachtige acties die het begrijpend lezen bij leerlingen bevorderen. Onder 'krachtige leeromgeving voor leraren' zie je ook steeds voorbeelden van hoe je via een bepaalde werkvorm aan de sleutels kan werken in de klas. Kijk dus zeker ook daar voor extra effectieve leespraktijken!